Православни Грци славе Божић 25. децембра захваљујући српском математичару, геофизичару, климатологу и астроному Милутину Миланковићу. Чувени српски и светски научник израдио је 1923. године нови Јулијански календар који је Грчка православна црква одмах прихватила, а због његовог творца га у грчким теолошким круговима и данас називају „српским календаром“.
Многи данас погреше тврдећи да Грци, Румуни и остали православци прослављају Божић 25. децембра по римо- католичком Грегоријанском календару, иако они то заправо раде по Новојулијанском календару, по коме се Божић поклапа са римо-католичким Грегоријанским календаром (25. децембар). Постојали су Јулијански или Православни календар (Божић 07.01.) и Грегоријански или Римо-католички календар (Божић 25.12.). Прво је настао Јулијански календар, добио име по Јулију Цезару. Зато га зову и стари Јулијански календар. Затим је настао Грегоријански (добио име по ПАПИ Гргуру) – римокатолички календар. Зато га зову и нови календар. Последњи је Миланковићев – НОВИ Јулијански календар. Миланковић 1923.године прави нов РЕФОРМИСАНИ Јулијански календар који је тачнији од оба горе наведена. Грци, Бугари, Румуни и остали православни народи не славе Божић по Грегоријанском (Римо-католичком календару) као што се много пута мислило, писало и преносило, већ по НОВОМ РЕФОРМИСАНОМ ( ревидираном) ЈУЛИЈАНСКОМ (православном) календару.
Божић, празник који слави рођење Исуса Христа је један од најрадоснијих дана Грчке православне цркве. Постоји мноштво обичаја који се поштују за време Божића. У прошлости, Грци су украшавали бродиће у част Светог Николе, тако да данас има доста оних који радије ките бродиће уместо јелки, и на тај начин оживљавају овај стари Божићни обичај.
Коледе:
Певање коледа спада у обичаје који су се нетакнути очували све до данашњих дана. За време Божића и Нове године, деца у групама иду од куће до куће и певају коледе често уз музичку пратњу триангла, музичког инструмента, али и гитаре, хармонике, лире или синтисајзера. Деца су за ово даривана слаткишима или је награда новчана.
Божићни вилењаци: Божићни вилењаци Грчке називају се каликантзари. Реч је о пријатељски настројеним, али немирним митским бићима. Каликантзари живе у утроби земље и појављују се једино у периоду од дванаест дана, који почиње са Божићем а завршава се Богојављењем. Када изађу на површину земље, воле да се крију по кућама, да ускачу кроз димњаке и плаше људе. Широм Грчке постоје различити обичаји и различита предања о застрашивању каликантзара. На дан Богојављења, када се освештава вода, они одлазе и враћају се назад у утробу земље.
Божићне посластице:
Традиционалне посластице које се служе у ово време симболизују срећу у предстојећој години и красе столове прекривене белим столњацима. Меломакарона (сличне урмашицама, колач од теста, уља, и сирупа од меда) и гурабије (посластица од гриза, путера и бадема) неке су од најуобичајенијих посластица које симболизују почетак Божићних празника. Још један традиционални обичај који датира још из времена Византије Jе прављење чеснице Василопита (колач Светог Василија или новогодишњи колач). Особа која у свом парчету чеснице пронађе скривени новчић сматра се да ће имати много среће током целе године.
Такође и плод нара има симболику у новогодишњој ноћи. Наиме, тачно у поноћ грчка породица ће изаћи испред свог дома са једним наром. Угасиће светло не би ли пустили прошлу годину да оде и онда ће разбити нар о своја улазна врата и тако пожелети добродошлицу Новој години. Што се више зрна разбаца по поду, то је знак да ће та година бити срећнија од претходне.
У неким областима у Грчкој постоји и други обичај везан за ову сочну воћку и почетак Нове године. Домаћин иде у цркву пре дочека не би ли благословио нар. Потом се са наром враћа кући и мора да чека да му неко отвори врата, а када је улаз у његов дом отворен он ће десном руком, котрљајући, убацити нар унутра. Никако ово не може урадити левом руком, јер ће га у том случају пратити несрећа. Ова традиција такође симболизује срећан почетак Нове године.
ПРИПАДНИЦИ ГРЧКЕ ЗАЈЕДНИЦЕ У СРБИЈИ ОБЕЛЕЖИЛИ БОЖИЋ
У ХРАМУ СВЕТОГ АРХАНГЕЛА ГАВРИЛА У ЗЕМУНУ одржана је свечана Божићна литургија за припаднике грчке заједнице и грчке дијаспоре у Београду, који Божић прослављају по Новојулијанском календару, који је направио српски доктор ”небеских наука” Милутин Миланковић, а који је прихваћан на Свеправославном сабору у Костантинопољу 1923. године.
Божићну литургију служили су свештеници Српске православне цркве Његова Светост владика Нектарије Јегарски, викарни епископ Његове Светости патријарха Српског г.Порфирија, архимандрит Василије Костић, протођакон Дамјан Божић, протојереј ставрофор ДИМИТРИОС КАСАПИС и протојереј ПАНАЈОТИС КАРАТАСЈОС, старешина Храма светог архангела Гаврила у Земуну.
Поред припадника грчке заједнице у Београду, свечаној литургији присуствовали су чланови дипломатског хора амбасаде Републике Грчке у Београду, г-дин Евангелос Хатзопулос и г-ђа Елени Елефтериа Данилиду, у име Националног савета грчке националне мањине у Републици Србији Петар Родифцис-Нађ председник и Павле Вујасић, члан Националног савета грчке националне мањине.
Пројекат “Грчка заједница у Србији” суфинансиран је из буџета Републике Србије, а ставови изнети у подржаном медијском пројекту нужно не изражавају ставове органа који је доделио средства.
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
Οι ορθόδοξοι Έλληνες γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου χάρη στον Σέρβο μαθηματικό, γεωγράφο, κλιματολόγο και αστρονόμο Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς. Ο ξακουστός Σέρβος και παγκόσμιος επιστήμονας εφηύρε το 1923 το νέο, Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία υιοθέτησε αμέσως, ενώ λόγω του δημιουργού του, ακόμη και σήμερα στους ελληνικούς θεολογικούς κύκλους το αποκαλούν «σερβικό ημερολόγιο».
Πολλοί, σήμερα, λανθασμένα θεωρούν ότι Έλληνες, Ρουμάνοι και άλλοι ορθόδοξοι λαοί γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου με το καθολικό ημερολόγιο, ενώ στην πραγματικότητα χρησιμοποιούν το νέο Ιουλιανό ημερολόγιο, σύμφωνα με το οποίο τα Χριστούγεννα συμπίπτουν με την ημερομηνία που τα γιορτάζουν οι καθολικοί (25 Δεκεμβρίου).
Αρχικά υπήρχε το Ιουλιανό ή Ορθόδοξο ημερολόγιο (Χριστούγεννα στις 7/1) και το Γρηγοριανό ή Ρωμαιοκαθολικό ημερολόγιο (Χριστούγεννα στις 25/12). Πρώτα δημιουργήθηκε το Ιουλιανό, το οποίο έλαβε την ονομασία του από τον Ιούλιο Καίσαρα. Γι’ αυτό το αποκαλούν και παλαιό Ιουλιανό ημερολόγιο. Έπειτα δημιουργήθηκε το Γρηγοριανό (που έλαβε την ονομασία του από τον Πάπα Γρηγόριο)–το ρωμαιοκαθολικό ημερολόγιο. Γι’ αυτό και το αποκαλούν και νέο ημερολόγιο. Τελευταίο δημιουργήθηκε του Μιλάνκοβιτς – το ΝΕΟ Ιουλιανό ημερολόγιο.
Ο Μιλάνκοβιτς λοιπόν δημιουργεί το 1923 ΝΕΟ Ιουλιανό ημερολόγιο με μεγαλύτερη ακρίβεια από τα δύο που προαναφέραμε. Οι Έλληνες, οι Βούλγαροι, οι Ρουμάνοι και άλλοι ορθόδοξοι λαοί δεν γιορτάζουν τα Χριστούγεννα με το Γρηγοριανό (ρωμαιοκαθολικό ημερολόγιο), όπως πολλοί πιστεύουν, γράφουν, ή μεταφέρουν, αλλά με το ΝΕΟ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟ ΙΟΥΛΙΑΝΟ (ορθόδοξο) ημερολόγιο.
Τα Χριστούγεννα, η εορτή της γέννησης του Ιησού Χριστού, αποτελεί μία από τις πιο χαρμόσυνες ημέρες της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Υπάρχουν πολλά έθιμα που τηρούνται κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Στο παρελθόν, οι Έλληνες στόλιζαν καραβάκια, προς τιμήν του Αγίου Νικολάου και έτσι μέχρι και σήμερα πολύ προτιμούν να στολίσουν καραβάκι αντί για έλατα, αναβιώνοντας έτσι το παλιό αυτό χριστουγεννιάτικο έθιμο.
Κάλαντα: Το έθιμο αυτό παρέμεινε ως είχε μέχρι και σήμερα. Την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς ομάδες παιδιών πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδάνε τα κάλαντα, συχνά με τη μουσική συνοδεία του τριγώνου, ή κιθάρας, ακορντεόν, λύρας, ή αρμονίου. Παλαιότερα τα παιδιά έπαιρναν γλυκά και ζαχαρωτά, ωστόσο αργότερα για τα κάλαντα άρχισαν να παίρνουν χρήματα.
Καλλικάντζαροι: Τα ξωτικά των Χριστουγέννων στα ελληνικά ονομάζονται καλλικάντζαροι. Πρόκειται για φιλικά αλλά ταραχώδη μυθικά πλάσματα. Οι καλλικάντζαροι ζούνε κάτω από τη γη και εμφανίζονται μόνο για δώδεκα ημέρες, από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Θεοφάνεια. Όταν βγουν στην επιφάνεια τους αρέσει να κρύβονται στα σπίτια, να ξεπηδάνε από καμινάδες και να τρομάζουν τους ανθρώπους. Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν διαφορετικά έθιμα και ιστορίες για το διώξιμο των καλλικαντζάρων. Την ημέρα των Θεοφανείων, όταν αγιάζεται το νερό, οι καλλικάντζαροι φεύγουν και επιστρέφουν πάλι κάτω από τη γη.
Χριστουγεννιάτικα γλυκά: Τα παραδοσιακά γλυκά που σερβίρονται αυτήν την περίοδο συμβολίζουν τη χαρά για το νέο χρόνο και στολίζουν τα γιορτινά τραπέζια. Τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες είναι μερικά από τα πιο συχνά γλυκίσματα που συμβολίζουν την αρχή της χριστουγεννιάτικής περιόδου. Άλλο ένα χριστουγεννιάτικο έθιμο που παραμένει ακόμη από τη Βυζαντινή εποχή είναι η βασιλόπιτα. Όποιος βρει το φλουρί στο κομμάτι που του αναλογεί λέγεται ότι θα έχει τύχη όλον τον χρόνο. Επίσης, το ρόδι έχει συμβολικό χαρακτήρα το βράδυ της Πρωτοχρονιάς. Τα μεσάνυχτα λοιπόν μια ελληνική οικογένεια βγαίνει στο περβάζι της με ένα ρόδι. Σβήνει το φως για να αφήσει τον παλιό το χρόνο να φύγει και σπάει το ρόδι πάνω στην πόρτα της εισόδου για το καλωσόρισμα του νέου έτους. Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδος υπάρχει και άλλο έθιμο γύρω από αυτό το χυμώδες φρούτο και την Πρωτοχρονιά. Ο νοικοκύρης πηγαίνει στην εκκλησία πριν την Πρωτοχρονιά για να αγιαστεί το ρόδι. Έπειτα επιστρέφει σπίτι του και πρέπει να περιμένει να του ανοίξει κάποιος την πόρτα και όταν αυτό συμβεί, εκείνος με το δεξί του χέρι θα κυλίσει το ρόδι και θα το βάλει μέσα στο σπίτι. Απαγορεύεται αυτό να γίνει με το αριστερό χέρι, γιατί αυτό θα φέρει κακοτυχία. Το έθιμο αυτό επίσης συμβολίζει την καλή
Пројекат “Грчка заједница у Србији” суфинансиран је из буџета Републике Србије, а ставови изнети у подржаном медијском пројекту нужно не изражавају ставове органа који је доделио средства.
