LITURGIJA U BLAGOVEŠTENJSKOJ CRKVI U SMEDEREVSKOJ TVRĐAVI

Bratstvo Saborne crkve u Smederevu održalo je liturgijsko sabranje na temeljima Blagoveštenjske crkve u smederevskoj tvrđavi u spomen prepodobne mati Angeline i svih svetih Brankovića. Uz rezanje slavskog kolača, sveću, žito i vino, prvi put posle šest vekova služena je liturgija na temeljima Blagoveštenjske crkve u čast despotice Angeline, žene slepog despota Stefana, a sina despota Đurđa Brankovića i svim Brankovićima,

Liturgijskom sabranju su pored mnoštva vernika i sveštenstva prisustvovali i predstavnici rukovodstva grada smedereva, na čelu sa gradonačelnicom Jasminom Vojinović, zatim njen zamenik Vladimir Nešić i predsednik Skupštine grada Milan Perić. O istorijatu crkve i despotici Angelini govorio je đakon Igor Dimitrijević.

ISTORIJAT

U jugoistočnom delu Velikog grada drevne Smederevske tvrđave 1980-ih su pronađeni ostaci sakralnog objekta. Objekat je tokom godina bio pravoslavna i katolička crkva, čak i džamija. 

Tokom godina sakralni objekat se menjao, postao je prvo džamija, koja je postojala u tom svojstvu sve do dvadesetih godina 18. veka, kada je pretvorena u katoličku crkvu. Na kompleksu su vršene mnoge prepravke. U sledećoj fazi gradnje je porušena i proširena stara apsida, a nova apsida je imala oblik poluelipse. Nije poznato tačano vreme ove prepravke. Veće promene su pravljene nakon pretvaranja crkve u džamiju Mehmeda Osvajača. Tada se prepoznaju tri etape. U prvoj etapi je dograđen južni aneks i mihrab. Zbog povezivanja novog aneksa sa ostatkom hrama, probija se zapadni zid južne pevnice. U narednoj etapi je sazidan zapadni aneks dugačak 11,80 i širok 10,30 m i dograđeni su zidovi koji se razlikuju od starijih po tome što su tanji. Poslednja etapa je bila povezivanje zapadnog i južnog aneksa, kao i izgradnja jednog novog zida, uz odgovarajuća rušenja. Temelji ovog sakralnog objekta su 2012. godine obnovljeni.

Arheološka iskopavanja

Tokom arheoloških istraživanja u unutrašnjem prostoru crkve pronađeno je 32 ukopa, a još više ih je pronađeno u okolini crkve. Ukupno ih je bilo više od 120. grobovi se nalaze u nekoliko kulturnih horizonata, što znači da su sahranjivali ljude ovde dok je nekropola bila pravoslavna i katolička crkva i džamija. U nekim grobovima su pronađeni i ekseri, što ukazuje na to da su se koristili i sanduci. Takođe su pronađeni i prilozi uz tela. Tragovi crkve se mogu naći svuda po Velikom gradu. Tokom iskopavanja hamama u severnom delu Velikog grada su pronađeni delovi rozete i prepletenih ornamenata, koji su krasili crkvu. Najznačajniji nalaz se desio tokom rekonstrukcije temelja crkve 2012. godine. Pronađen je grob starije žene u kom su se nalazile zlatne minđuše sa grbom vizantijske porodice Paleolog i monogramima M. P. A. što su inicijali Marije Paleolog, druge žene Stefana Dečanskog.

Poslednje vesti