Reproduktivno zdravlje žene važno je kako za nju, tako i za njenu porodicu, okolinu, ali i u širem kontekstu za celu zajednicu i društvo uopšte. Zbog toga su sve aktivnosti, a posebno na prevenciji raka grlića materice od izuzetnog značaja za očuvanje zdravlja žene. Iz ovih navedenih razloga započet je skrining projekat u Domu zdravlja Smederevo i u ambulanti u Osipaonici. On je namenjen pripadnicama lepšeg pola iz seoske i romske populacije. Cilj je rano otkrivanje raka grlića materice putem organizovanih preventivnih pregleda žena, koje ne dolaze redovno na ginekološke preglede. Za žene se organizuju predavanja o važnosti skrininga, odnosno ranog otkrivanja raka grlića materice za njihovo zdravlje. Tom prilikom ukazuje se i na statističke podatke o porastu broja karcinoma grlića materice, sa posebnim osvrtom na Grad Smederevo.
Ostvareni rezultati za ovaj izveštajni period prema pokazateljima su:
Procenat registrovanih ženskih osoba preko 15 godina starosti kod kojih je obavljen preventivni ginekološki pregled u prethodnih 12 meseci u ovom izveštajnom periodu iznosi 27 %.
Broj žena ciljane populacije koji je pozvan na pregled 415
Broj žena koje su se odazvale i uradile Papa test 346
Broj + Papa testova (III) 29
OSTVARENI REZULTATI
KARCINOMA GRLIĆA MATERICE SMEDEREVO
| DIJAGNOZA C53 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 I-IX |
| PRIJAVA MALIGNE BOLESTI KARCINOMA GRLIĆA MATERICE C53 | 6 | 10 | 18 | 9 | 20 | 18 |
| MORBIDITET (C53) | 70 | 84 | 93 | 167 | 207 | 415 |
| PAPA III | 9 | 8 | 10 | 12 | 18 | 41 |
Šta pokazuje tabela? Tabela pokazuje broj slučajeva maligniteta karcinoma grlića materice po godinama, u Smederevu, počev od 2015. pa do 2020. godine. Najmanji broj prijava bolesti bio je 2015. godine, 6 slučajeva, a najviše 2019. godine 20 prijava maligniteta, kao i ove 2020. godine, kada je za devet meseci registrovano 18 prijava maligne bolesti raka grlića materice. Kada je reč o broju obolelih, najmanje je bilo 2015. godine, tada je 70 žena bolovalo od karcinoma grlića materice. Ali činjenica je da iz godine u godinu taj broj skokovito raste, da bi 2018. godine 167 žena bolovalo od ove vrste bolesti, zatim 2019. godine 207, a za 9 meseci ove godine čak 415 dama se leči od malignog karcinoma grlića materice.
Zbog svega navedenog, a u cilju preveniranja raka grlića materice, ginekolozi savetuju obavezan kolposkopski pregled. On se obavlja nakon menstrualnog krvarenja ili sredinom ciklusa, nije bolan, ne radi se pod anestezijom i traje oko 10 minuta. Kolposkopija je metoda kojom se vide promene na grliću materice. Kolposkop je aparat sa mikroskopom kojim ginekolog posmatra grlić materice. U kombinaciji sa brisom koji se uzima sa grlića materice i koji se naknadno tumači (Pa bris) – dobijamo rezultate kojima ocenjujemo stanje grlića materice. Ako je stanje grlića zadovoljavajuće, postupak se ponavlja na 3 godine. Za sve ostale nalaze, ako postoje promene, učestalost pregleda određuje ginekolog.
